Sinemada kurgu ve anlatı ilişkisi: Ümit Ünal filmlerinin analizi

Abstract

Kurgu, filme dair planlanan pek çok unsuru içermektedir. Bir hikâyeyle ilgili fikrin ortaya çıkma sürecinde önce senaryo kurgulanır. Senaryoyu yazan kişi, sahneleri hayâlinde canlandırarak yazar ve kurgular. Yönetmen, senaryoyu okuyup çekim için hazırlıklara başladığında, plan, sahne, sekans, ışık, mekân gibi pek çok unsuru zihninde tasarlar. Bu bağlamda kurgulamak sadece kurgucunun işi değil, film ekibinde görev alan her bir kişinin sorumluluğundadır.

Kurgu kavramına teknik açıdan bakıldığında, çok katmanlı bir yapıya sahip olduğu söylenebilir. Ses, müzik, renk ve görsel efekt gibi pek çok öge kurgunun önemli birer parçalarıdır. Homojen bir yapıya sahip olan kurgunun içinde bulunan parçalardan birinin dahi sorunlu olması, anlatıyı olumsuz etkileyebilmektedir. Bu nedenle kurgunun, film içinde yaratılan atmosferden bağımsız olarak düşünülmesi mümkün değildir.

Sinema dilinin oluşumunda, temel unsurlardan biri olarak görülen kurgu ve anlatı kavramlarının, hikâyenin anlamını güçlendirdiği görülmektedir. Bu bağlamda, sinemada özgün bir üslup oluşturabilmek için, kurgu ve anlatı arasında dramatik yapıyı belirleyecek bir ilişkinin kurulması gerekmektedir. Bu kitapta, Türk sinemasında kurgu ve anlatıyı etkili bir şekilde kullanarak kendine özgü dil yarattığı bilinen Ümit Ünal’ın filmleri, ayrıntılı şekilde analiz edilerek, yönetmenin sinemasal yaklaşımı ele alınmıştır.