Türkiye’de açılmış kent mobilyası tasarım yarışmaları ve değerlendirilme süreçlerinin analizi

Abstract

Bu çalışmada; Türkiye’de yerel yönetimler ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından açılan ulusal ve uluslarası kent mobilyaları tasarım yarışmaları, şartnameleri, ödül grubunda yer alan projeler, seçim kriterleri ve müelliflerin yarışma raporlarına ait performans analizlerinin ortaya konulması ve tartışılması amaçlanmaktadır. Ülkemizde de özellikle son elli yılda yaşanan hızlı ve sağlıksız kentleşme kavramı beraberinde birtakım çevre problemlerini de getirmiştir. Bu çevre problemlerinin en önemlileri kentsel mekanlara ve nitelikli kent mobilyalarına olan ihtiyaçtır. Son yıllarda çevre problemlerini çözebilmek sebebiyle, ihtiyaç duyulan kentsel mekanların planlanmasına ve düzenlenmesine verilen önemin artması, beraberinde bu mekanlar için gerekli kent mobilyaları kavramının da önemini ve ihtiyacını gündeme getirmiştir. Çoğunlukla yerel yönetimler tarafından açılan yarışmalar; nitelikli kentsel, mimari ve endüstriyel ürünlerin ve uygulamaların elde edilmesinde başvurulan şeffaf bir yöntemdir. Türkiye’de son dönemde açılmış olan kent mobilyaları tasarım yarışmaları ve değerlendirme süreçleri aşağıdaki alt başlıklar ile değerlendirilecektir: - Yarışma mekanizması çağdaş ülkelerde nitelikli yaşam çevresi elde etmenin bir yöntemi olarak kabul görürken ülkemizde bütünüyle işlerlik kazanabilmiş midir? - İhtiyaç duyulan nitelikli kamusal mekan ve beraberinde doğan kent mobilyaları tasarım yarışmaları nitelik ve nicelik bakımından yeterli midir? - Açılan kent mobilyaları tasarım yarışmalarında juriye ait değerlendirme kritleri nelerdir? - Yerel yönetim ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından açılan kent mobilyaları tasarım yarışmalarında şartnameler, juri ve yarışmacı raporları ve değerlendirme kriterleri örtüşmekte midir? Yazının odaklandığı konu, kent mobilyaları tasarım yarışmalarında şartname, değerlendirme raporları ve yarışmacıya ait yarışma raporları üzerinden açılan yarışmaların analizlerini ortaya koymak ve bunu tartışmaktır. Açılmış olan kent mobilyaları tasarım yarışmalarında yapılan bu analizlerin ortaya çıkarılması, bu türde açılmış olan az sayıdaki yarışmaların ülkemizde tasarım yarışmaları mekanizması içerisindeki mevcut yerinin analizi ve varsa tıkanıklığın mekanizma içerisindeki yerinin, eksikliklerinin saptanması ve ortaya konulması hedeflenmektedir.