Kamusal bina tasarımında iç mekanlarının kamusallık düzeyinin ölçülmesinde bir yöntem : Mekan dizim analizi

Abstract

Bu çalışma, binaların erken tasarım evreleri için kamu kullanımına açık belediye binalarının iç mekânlarının VGA (Visual Graph Analysis) yöntemi ile kamusallık düzeylerinin belirlenmesini kapsamaktadır. Tasarım aşaması ve sonrasında kullanıcılar ile mekânlar ve içindeki yaşantı üzerinden bir etkileşim ortamı olan bina, özellikle kamu yapılarında ayrıcalıklı bir duruş sergiler. İşlevsel ve biçimsel olgunluk, kamusal binaların iç mekânlarının sahip olması gereken kamusallığın temsili, iç mekân ortamının oluşturulması için tek başına yeterli değildir. Kamu yapılarının işlevsel varlıklarını ve kimliklerini yansıtabilmeleri, toplum ile iletişim kurması ve bu bağlamda kullanışlı, geçirgen ve erişilebilir olmaları ideal olarak beklenmektedir. Kamu binaları aynı zamanda herkes için eşit bir şekilde kapalı toplumsal alanlar olarak belirli bir kişi, grup veya vakfa ait olmayan olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda kamu kullanımı ve potansiyeli, toplum ve kullanıcılar açısından önemli bir hale gelmektedir. Kamu binalarının ortak alanları ve iç mekânlarına ait kamusallık performansını anlamak ve değerlendirmek birçok bakımdan giderek önemli bir konu olmaktadır. Bu bakımdan herkese ait olan mekânların kamusallık düzeyi bağlamında nasıl performansa sahip olduğu önemlidir. Bu bağlamda şu sorular ortaya çıkmaktadır: - Kamusal iç mekânların kullanım performansı nasıl ölçülebilir? - Binalarda kamusallık düzeyinin ölçebilmek adına, özellikle erken tasarım aşamaları için, kullanıcılardan gelen geribildirimler dışında başka yöntem(ler) kullanılabilir mi? Kamu binalarının elde edilmesi için açılan yarışmalar, kurum ve yönetim yapılarında kamusal yapıyı, devletin kimliğini ve toplumun ideolojik duruşunu yansıtırlar.