Mimarlıkta sınırları kaldırmak: göç, mekân ve aidiyet ilişkisini yeni(den) düşünmek

Abstract

The phenomenon of migration causes difficulties for societies in protecting theiridentities and developing a sense of belonging. Migrants are settled in urban fringes andremained isolated from the economic, social and cultural dynamics of cities. Today, throughthe discipline of architecture, new design approaches such as modular, flexible systems andstructures have been developed for migrants. It is possible to see that these architecturalapproaches are not applicable or used by migrants and these design ideas do not make the lives of migrants more livable. In this context, the study proposes to ask the question of ‘What are the needs of human?’ instead of ‘What is the need of an immigrant?’ The study aims to develop a critical approach for the phenomenon of immigration in the context of architectural discipline.This study supporting the argument that the problems and needs of migrants should not be dealtwith differently from the problems and needs of other segments of the society. The study isimportant in terms of providing a holistic view of the problems of urban systems for migrants.The terms of migration, space and belonging cannot be sustained by producing temporarysolutions that do not constitute integrity.

Göç olgusuyla birlikte toplumlar göç ettikleri mekânlarda kendi kimliklerini koruyamadıkları gibi yeni mekânları da yer olarak tanımlamakta ve aidiyet duygusu geliştirmekte zorluk yaşamaktadırlar. Göçmenler kent sistemleri içinde kent çeperlerine yerleştirilmekte, kentin ekonomik, sosyal ve kültürel dinamiklerinden soyutlanmış olarak varlıklarını sürdürmektedirler. Mimarlık disiplini üzerinden günümüzdeki göçmen algısına bakıldığında, göçmenler için modüler, esnek sistem ve strüktürler gibi yeni tasarım yaklaşımları geliştirildiği görülmektedir. Günümüzde göçmenler için üretilen mimari yaklaşımların tasarım aşamasında kalarak çoğunlukla uygulanabilir ya da kullanılabilir olmadığını ve bu tasarımların göçmenlerin hayatlarını daha yaşanabilir hale getirmediğini görmek mümkündür. Bu tür yaklaşımlar kent sistemleri içerisinde göçmen toplumların izole olmayı sürdüren ve bu koşulları normalleştiren bir duruma evrilmesinin önünü açmaktadır. Bu kapsamda çalışma, mekân ve aidiyet üzerine ,‘Bir göçmenin ihtiyacı nedir?’ sorusunun yerine ‘Bir insanın ihtiyacı nedir?’ sorusunu sormayı önermektedir. Çalışma göç olgusunu mimarlık disiplini kapsamında tartışarak günümüzde yaratılan göç, mekân ve aidiyet algısına eleştirel bir yaklaşım geliştirmeyi amaçlamaktadır. Göçmenlerin sorun ve ihtiyaçlarını toplumun diğer kesimlerinin sorun ve ihtiyaçlarından farklı ele alınmaması gerektiğini savını destekleyen bu çalışma, göçmenler için kent sistemlerindeki sorunlara yönelik bütüncül bir bakış açısı ortaya koyması yönünden önemlidir. Bu bağlamda, göç kapsamında mekân ve aidiyet yeniden düşünüldüğünde, bütünlük teşkil etmeyen hiç bir olgunun kalıcı çözümler üreterek sürdürülebilir olamayacağı sonucuna varılması mümkündür.